3ester

W jaki sposób marihuana jest stosowana w łagodzeniu nudności i wymiotów

Kiedy przepisy dotyczące medycznej marihuany zadebiutowały, miały one na celu ochronę pacjentów chorych na raka przed dochodzeniem. Pacjenci ci znaleźli lek, który zwalczał uciążliwe, mdlące skutki uboczne chemioterapii, i choć skuteczność marihuany była w tamtym czasie w dużej mierze niepotwierdzona, możemy teraz przyjrzeć się nauce o kannabinoidach, aby lepiej zrozumieć, dlaczego działa ona na nudności i wymioty.

Co to jest CINV i jak się go leczy?

Obezwładniające. Tak pacjenci z nowotworami opisują atak, który następuje w ciągu pierwszych 24 godzin po rozpoczęciu chemioterapii. Z pewnością pacjenci obawiają się utraty włosów, ale najbardziej przerażającym efektem ubocznym są skrajne nudności i wymioty. To nie są zwykłe nudności – nudnościami i wymiotami wywołanymi chemioterapią (ang. chemotherapy induced nausea and vomiting, CINV). są bardzo silne i zwykle pojawiają się od razu, a ich szczyt przypada na 6-24+ godzin po leczeniu.

Tradycyjne środki farmakologiczne są stosowane jako terapie przeciw nudnościom (antyemetyczne), aby zapobiec lub zminimalizować CINV. Najczęściej przepisuje się deksametazon, kortykosteroid zalecany w stanach zapalnych; jak się okazuje, jest on również bardzo skuteczny w leczeniu CINV. Agoniści receptora serotoninowego o nazwie 5-HT3 (ondansetron, palonosetron i aprepitant) okazali się skuteczni w połączeniu z deksametazonem. Próbowano nawet stosować leki przeciwhistaminowe, przeciwdepresyjne i przeciwdrgawkowe.

Ale co się stanie, jeśli te leki nie złagodzą objawów? Wielu pacjentów poddanych chemioterapii nie reaguje na tradycyjne leki i zgłasza, że mogą one wywołać u nich uczucie większego odurzenia, senności, a nawet urojenia.

Kannabinoidy okazały się skuteczne w leczeniu objawów CINV. Dwa leki, nabilon i dronabinol, to podawane doustnie syntetyczne kannabinoidy (nie mylić z syntetyczną marihuaną, taką jak K2 i Spice). Oba są nieco innymi odmianami delta-9-tetrahydrokanabinolu (Δ9-THC), który naturalnie występuje w roślinie konopi. Dronabinol jest sprzedawany jako Marinol, a nabilon jest sprzedawany jako Cesamet. Oba są dostępne w postaci roztworów doustnych i wziewnych, i oba zostały zatwierdzone do leczenia CINV.

Lekarze zazwyczaj najpierw przepisują tradycyjne leki, a następnie próbują Marinol lub Cesamet dla pacjentów, którzy nie reagują na inne środki farmaceutyczne.

Badania nad syntetycznymi kannabinoidami łagodzącymi mdłości

W 1985 roku dronabinol i nabilon zostały zatwierdzone przez FDA do leczenia CINV. Od tego czasu przeprowadzono prawie 30 badań klinicznych, które wykazały wyższość syntetycznych kannabinoidów nad tradycyjnymi lekami z grupy antagonistów receptorów dopaminergicznych w leczeniu CINV.

W kilku badaniach klinicznych (1975-1996) wzięło udział 1 366 pacjentów. Szesnaście badań dotyczyło nabilonu, a trzynaście – dronabinolu. Stosowano placebo, a metoklopramid był używany jako kontrola. We wszystkich badaniach kannabinoidy łagodziły CINV skuteczniej niż metoklopromid lub placebo.

W przypadku syntetycznych kannabinoidów pacjenci zgłaszali korzystne efekty, takie jak euforia, ale odnotowywali również negatywne skutki uboczne, takie jak senność, depresja, spadek ciśnienia krwi, a nawet halucynacje i paranoja. Dla niektórych pacjentów efekty uboczne były tak nieznośne, że zrezygnowali z udziału w badaniach.

Naukowcy prowadzą również badania, w których syntetyki są stosowane w połączeniu z tradycyjnymi lekami, jak na przykład dodanie dronabinolu do deksametazonu. Różne badania wykazują radykalne zmniejszenie wymiotów, ale niektóre z niepożądanych skutków ubocznych syntetycznych kannabinoidów są nadal obecne, choć mniej poważne niż w poprzednich badaniach.

Typowa dawka dronabinolu to 5 mg przyjmowane 3 do 4 razy dziennie; w przypadku nabilonu dawka 1-2 mg jest zazwyczaj przyjmowana dwa razy dziennie. Obie dawki są zazwyczaj podawane około 1 do 3 godzin przed rozpoczęciem chemioterapii.

Co zaskakujące, społeczność medyczna nadal uważa te syntetyczne kannabinoidy za kontrowersyjne leczenie, mimo że zostały one zatwierdzone przez FDA ponad 20 lat temu. Nabilon i dronabinol nadal nie są tak dobrze przebadane w badaniach klinicznych, jak ich tradycyjne odpowiedniki. Chociaż istnieją niepotwierdzone dowody dotyczące kombinacji leków, bardzo niewiele badań zostało zaprojektowanych w celu przyjrzenia się rozwiązaniom CINV obejmującym preparaty konopi i innych leków.

W jaki sposób kannabinoidy zapobiegają mdłościom?

Nabilon i dronabinol działają poprzez blokowanie wiązania serotoniny i dopaminy, które są związane z CINV, w miejscach receptorów. Niektóre z receptorów endokannabinoidowych organizmu znajdują się w obrębie ścieżek odruchu wymiotnego, co czyni je obiecującym celem w leczeniu CINV. Grzbietowy zespół nerwu błędnego (dorsal vagal complex – DVC) w pniu mózgu jest ogólnym regulatorem odruchu wymiotnego (nudności/wymiotów) i jest odpowiedzialny za komunikację pomiędzy sygnałami we krwi (takimi jak chemioterapia) a komórkami nerwowymi, które inicjują odruch wymiotny. DVC i przewód pokarmowy posiadają receptory endokannabinoidowe i wszystkie wykazują reakcje przeciwwymiotne, gdy receptory są aktywowane przez Δ9-THC.

Naturalne konopie i leczenie nudności

Według National Cancer Institute, od kwietnia 2017 r. tylko 10 badań na ludziach badało wpływ inhalowanej marihuany w leczeniu CINV. W niektórych przypadkach wdychana marihuana była stosowana, ponieważ dronabinol zawiódł. Jedno badanie wykazało, że inhalowana marihuana była skuteczna u pacjentów, którzy otrzymywali wysokie dawki metotreksatu.

Naturalna konopia może być również stosowana w przypadku wszystkich rodzajów nudności, nie tylko CINV. Większość dowodów pochodzi z odmian zawierających pewien stopień THC. Efekty terapeutyczne zależą oczywiście od stężenia THC. Inne preparaty zawierają THC i kannabidiol (CBD) w różnych proporcjach. Odmiany konopi indyjskich są specjalnie uprawiane w celu uzyskania różnych proporcji/stężeń, aby uzyskać określony efekt farmakologiczny.

CBD jest nietoksyczne i chociaż badania zostały przeprowadzone tylko na zwierzętach, kilka z nich wykazało, że jest skuteczne w zmniejszaniu nudności. Szczury i myszy nie wymiotują w odpowiedzi na toksynę, więc inne gatunki, takie jak koty i fretki, muszą być badane. Możliwe jest jednak określenie stopnia nudności u szczurów poprzez badanie uwarunkowanej reakcji wymiotnej.

W badaniu przeprowadzonym na szczurach w 2012 roku, stwierdzono, że CBD jest skuteczne w przypadku nudności wywołanych nikotyną. Inne badania na zwierzętach wykazały, że niskie dawki CBD były skuteczne w kilku rodzajach wywołanych wymiotów i wymiotów antycypacyjnych, ale jak dotąd nie były skuteczne w przypadku nudności i wymiotów wywołanych chorobą lokomocyjną.

Wiele osób zaczęło stosować CBD w leczeniu nudności i wymiotów, opierając się na wstępnych wynikach pokazujących, że CBD aktywuje neuroprzekaźnik, który zmniejsza uczucie nudności. Konieczne są dalsze badania – w celu określenia odpowiednich kombinacji, dawek i interakcji leków – zarówno w przypadku naturalnych, jak i syntetycznych kannabinoidów stosowanych w leczeniu CINV, jak również innych rodzajów nudności.

Niestety, naturalne konopie nie są jeszcze częścią światowego standardu wytycznych praktyki klinicznej w onkologii, a w USA, ponieważ medyczna marihuana jest nadal nielegalna na poziomie federalnym, naukowcy niechętnie rejestrują badania. Pacjenci mogą więc szukać możliwości leczenia nudności w krajach, które zatwierdziły stosowanie medycznej marihuany.